Кот у ботах (Перо)
Вельмі кароткі змест
Казачныя часы. Памёр млынар і пакінуў тром сынам млын, асла і ката. Малодшаму дастаўся толькі кот.
Кот папрасіў у гаспадара боты і торбу, паабяцаўшы дапамагчы.
Кот лавіў трусоў і курапатак і насіў іх каралю ад імя маркіза дэ Карабаса.
Аднойчы кот даведаўся, што кароль з дачкой паедзе на шпацыр. Ён загадаў гаспадару купацца ў рэчцы, а калі кароль праязджаў, закрычаў, што маркіз топіцца і ў яго ўкралі адзенне. Кароль даў маркізу свой гарнітур, і прынцэса закахалася ў прыгожага хлопца.
Кот бег наперадзе карэты і пагражаў сялянам, каб яны казалі, што ўсе землі належаць маркізу. Потым прыбег у замак Людаеда.
— А яшчэ мне бажыліся, — сказаў Кот, — ды ў гэта я ўжо зусім не веру, быццам вы ўмееце абарочвацца ў сама драбнюткіх звяркоў, і можаце абярнуцца, напрыклад, у пацука ці ў мыш.
Людаед ператварыўся ў мыш, і кот яе з'еў. Калі кароль прыехаў у замак, кот сказаў, што гэта замак маркіза. Кароль прапанаваў маркізу стаць яго зяцем. Маркіз ажаніўся з прынцэсай, а кот зажыў вялікім панам.
Падрабны пераказ
Падзел на главы — умоўны.
Спадчына і першыя хітрасці ката
Памёр адзін млынар і пакінуў сваім тром сынам толькі млын, асла ды ката. Спадчыну дзялілі нядоўга, нават суддзю не клікалі, бо з гэтымі нічога не засталося б ад такога небагатага набытку.
Старэйшы брат узяў сабе млын, сярэдні — асла, а малодшаму дастаўся кот.
Вельмі смуткаваў малодшы брат, што выпаў яму такі горкі лёс.
— Добра маім братам, — казаў ён. — Калі будуць жыць разам, дык і на хлеб змогуць сабе зарабіць. А я — з'ем свайго ката, зраблю з яго скуры рукавіцы, а потым — хоць ты з голаду пухні.
Пачуў Кот гэтыя словы, але выгляду не падаў. І сказаў такім разважным і сур'ёзным голасам:
— Не журыцеся, мой гаспадару, дайце мне лепей якую торбу ды купіце боты — каб мне было ў чым лазіць па кустах. А тады ўбачыце, што не такая ўжо благая вам выпала доля, як здаецца.
Хлопец не даў Катовым словам вялікае веры, але й не збезнадзеіўся.
Кот заваёўвае довер караля
Неўзабаве Кот атрымаў усё, чаго прасіў. Ён адразу хвацка нацягнуў боты, закінуў за плечы торбу і рушыў у лес, дзе вадзілася многа трусоў. У торбу ён насыпаў вотруб'я, заечай капусты, а сам лёг на зямлі і, удаўшыся за мёртвага, пачаў чакаць, калі якое трусяня залезе ў торбу.
І толькі паспеў ён легчы, як адразу з радасцю ўбачыў, што нейкае легкадумнае трусяня ўжо капошыцца ў торбе. Кот, не марудзячы, зашморгнуў матуз, схапіў труса і бязлітасна яго забіў.
Горды здабычай, ён рушыў да караля і папрасіў мовіць перад ім слова. Ката пусцілі ў пакоі Яго Вялікасці.
Увайшоўшы, Кот нізка пакланіўся каралю і сказаў, што гэтага труса яму даручыў паднесці ад свайго імя пан маркіз дэ Карабас. Кароль адказаў, што дзякуе і вельмі рады яго падарунку.
Другі раз Кот схаваўся ў жыце і зноў разгарнуў сваю торбу, а калі ў яго ўлезлі дзве курапаткі, зацягнуў матуз і злавіў абедзвюх. Потым ён занёс курапатак да караля. Кароль прыняў падарунак ізноў з вялікім задавальненнем і загадаў даць Кату гасцінца.
Так два ці тры месяцы Кот насіў каралю дзічыну, упаляваную нібыта яго гаспадаром.
Сустрэча з каралём і падман сялян
Аднойчы Кот даведаўся, што кароль са сваёю дачкой, найпрыгажэйшаю прынцэсаю ў свеце, збіраецца выправіцца на шпацыр па беразе рэчкі.
Кот сказаў свайму гаспадару, каб той пайшоў да рэчкі і залез у ваду, дзе ён пакажа. Маркіз дэ Карабас паслухаўся Ката і зрабіў усё, як той яму нараіў, хоць зусім не разумеў, навошта ўсё гэта трэба.
І вось сядзіць ён у вадзе, а побач якраз праязджае кароль. Тут Кот як закрычыць, што маркіз дэ Карабас топіцца! Пачуўшы гэтыя крыкі, кароль высунуў галаву з карэты і, пазнаўшы Ката, адразу загадаў сваёй варце хутчэй бегчы і дапамагчы маркізу.
Пакуль маркіза выцягвалі з рэчкі, Кот падышоў да карэты і сказаў каралю, што калі яго гаспадар купаўся, з'явіліся злодзеі і ўкралі ўсё яго адзенне. Кароль адразу загадаў прывезці пану маркізу адзін з найлепшых сваіх гарнітураў.
Калі маркіз апрануўся, кароль сустрэў яго вельмі ласкава. А таму, што прыгожае адзенне вельмі яму пасавала, то каралеўская дачка адразу яго ўпадабала. І варта было маркізу два-тры разы зірнуць на каралеўну з пашанай і пяшчотай, як яна закахалася ў яго без памяці.
Кароль запрасіў маркіза ў карэту, і далей яны паехалі разам. Кот вельмі радаваўся, што яго планы пачынаюць спраўджвацца. Ён пабег наперад і, убачыўшы на сенажаці сялян, якія касілі траву, сказаў ім:
— Гэй, людзі добрыя, касцы! Ведайце: калі вы не скажаце каралю, што гэтая сенажаць належыць маркізу дэ Карабасу, вас усіх патаўкуць на дробны мак!
Кароль сапраўды спытаў у касцоў, чыю гэта сенажаць яны косяць. Яны адказалі, што маркіза дэ Карабаса, бо Катова пагроза вельмі іх напалохала. Кароль сказаў маркізу, што ў яго добрыя землі.
Перамога над Людаедам і шчаслівы канец
Нарэшце Кот прыбег у раскошны замак, дзе гаспадаром быў Людаед, найбагацейшы з усіх людаедаў у свеце.
Кот папрасіў дазволу пагутарыць з ім і сказаў, што не мог прайсці міма замка і не выказаць яго гаспадару пашаны. Людаед прыняў яго ветліва і запрасіў садзіцца. Кот спытаў, ці праўда, што ён здольны ператварацца ва ўсякіх жывёл.
Людаед адказаў, што гэта праўда, і каб Кот мог сам убачыць, ён зараз абярнецца ў ільва. Кот так напалохаўся, убачыўшы ільва, што стрымгалоў ускараскаўся на самы дах. Калі Людаед набыў свой ранейшы выгляд, Кот спусціўся і прызнаўся, што леў нагнаў на яго страху.
Потым Кот сказаў, што не верыць, быццам Людаед умее абарочвацца ў сама драбнюткіх звяркоў, напрыклад, у пацука ці мыш. Людаед зароў і адразу ператварыўся ў мыш. Толькі Кот яе ўбачыў, як адразу кінуўся на яе і з'еў.
Тымчасам кароль праязджаў побач. Ён заўважыў раскошны замак і захацеў паглядзець яго зблізу. Кот выбег насустрач і сказаў каралю, што сардэчна запрашае яго ў замак маркіза дэ Карабаса. Кароль крыкнуў, што і гэты замак таксама яго, і папрасіў дазволу зірнуць на пакоі.
Маркіз падаў прынцэсе руку, і яны ўвайшлі ў вялікую залу. Там стаяў стол з дзівоснымі стравамі. Кароль быў зачараваны знатнасцю маркіза, а яго дачка ад кахання ледзь не страціла розум. Убачыўшы багацце маркіза, кароль праглынуў пяць кубкаў і спытаў, ці не хоча ён быць яму зяцем. Маркіз падзякаваў за гонар і таго ж дня ажаніўся з прынцэсай.
А Кот зажыў вялікім панам і болей ужо не лавіў мышэй, хіба што зрэдку — дзеля забавы.