Пастушка і камінар (Андэрсен)
Вельмі кароткі змест
У адным доме на падлюстэрніку стаялі дзве маленькія фарфоравыя лялькі, якія палюбілі адна адну і заручыліся.
Стары кітаец, які лічыў сябе дзедам пастушкі, вырашыў выдаць яе замуж за казланогага обер-унтэр-генерал-капітан-сяржанта, выразанага на старой шафе. Пастушка не хацела ісці ў цёмную шафу да гэтага страшнага жаніха і папрасіла камінара ўцячы з ёю.
Закаханыя спусціліся з падлюстэрніка і праз дымаход паўзлі на самы верх коміна. Там пастушка ўбачыла вялікі свет і спалохалася.
Не, гэта ўжо занадта! Я не ў сілах жыць тут! Свет празмерна вялікі!... Ах, калі б зноў апынуцца на нашым падлюстэрніку!
Яны вярнуліся дадому, дзе знайшлі старога кітайца разбітым на тры часткі. Яго адрамантавалі, але ён ужо не мог хітаць галавой і згаджацца на шлюб. З таго часу закаханыя жылі шчасліва побач.
Падрабязны пераказ
Падзел пераказу на раздзелы — умоўны.
Знаёмства з пастушкай, камінарам і пагрозай прымусовага шлюбу
У адным жылым пакоі стаяла старадаўняя шафа, пакрытая разьбой з драўлянымі ружамі і цюльпанамі. На самым відным месцы майстар выразаў постаць чалавека з казлінымі нагамі, рожкамі на ілбе і доўгай барадой. Дзеці называлі яго казланогім обер-унтэр-генерал-капітан-сяржантам.
Ён вечна касавурачыся на падлюстэрнік, дзе стаяла прыгожая маленькая фарфоравая пастушка ў чаравічках з пазалотай і залочаным капялюшыку. Сукенка яе была аздоблена чырвонай ружай, а ў руцэ яна трымала пастуховы посах.
Амаль зусім побач з ёю стаяў маленькі камінар, чорны як вугаль, але таксама фарфоравы. Ён быў белатвары і ружовашчокі, трымаў у руках драбінкі і выглядаў прыгожа. Яны заручыліся, бо вельмі падыходзілі адно да другога - абое маладыя і зробленыя з аднолькавага фарфору.
Уцёкі з падлюстэрніка і прыгоды ў шуфлядзе
На падлюстэрніку побач з імі стаяў стары кітаец, які ўмеў хітаць галавой. Ён сцвярджаў, што даводзіцца дзедам пастушцы і мае права распараджацца яе лёсам. Таму ён ківаў казланогаму обер-унтэр-генерал-капітан-сяржанту, які пасватаўся да пастушкі.
Стары кітаец сказаў пастушцы, што яна павінна выйсці замуж за казланогага, бо ў яго ўся шафа напакавана срэбрам. Пастушка адмовілася:
Я не хачу да яго ў цёмную шафу... Кажуць, быццам ён трымае там пад замком адзінаццаць фарфоравых жонак! - Ну, значыцца, ты будзеш дванаццатая!
Маленькая пастушка заплакала і звярнулася да свайго любага камінара з просьбай уцячы адсюль. Камінар адказаў, што гатовы ісці з ёй хоць на край свету. Яны спусціліся з падлюстэрніка па пазалочаных ножках і ступілі на падлогу.
На шафе ўсчаўся пярэпалах. Алені выцягнулі шыі і пачалі круціць галавой, а казланогі обер-унтэр-генерал-капітан-сяржант загукаў старому кітайцу пра ўцёкі. Уцекачы спалохаліся і скочылі ў высоўную шуфляду пад акном.
У шуфлядзе захоўваліся няпоўныя калоды картаў і маленькі лялечны тэатр. У тэатры ішло прадстаўленне пра двух закаханых, якім не ўдавалося з'яднацца. У першым радзе сядзелі дамы з картаў і абмахваліся цюльпанамі, а ззаду стаялі валеты з двума галовамі кожны.
Вандроўка праз комін і перадумкі на даху
Пастушка заплакала, бачачы спектакль, які нагадваў ёй уласны лёс. Яны зноў апынуліся на падлозе і ўбачылі, што стары кітаец прачнуўся і перапаўзае седзячы, гонячыся за імі. Камінар прапанаваў адзіны шлях - дымаход. Ён павёў пастушку да пячных дзверцаў.
Яны паўзлі па дымаходзе ўгору, і камінар дапамагаў пастушцы, падтрымліваў яе і паказваў, куды лепей ставіць фарфоравыя ножкі.
А яны паўзлі і караскаліся ўсё вышэй ды вышэй, - о, - які гэта быў цяжкі шлях! Так высока давялося ім узбірацца, так высока!
Нарэшце яны дабраліся да верху коміна і ўселіся на яго беражку адпачыць. Над імі распасціралася неба, усеянае зоркамі, а ўнізе віднеліся дахі горада. Бедная пастушка раней не ўяўляла сабе, што свет такі вялікі.
Над імі распасціралася неба, усеянае зоркамі... Бедная пастушка раней нават не ўяўляла сабе, што ён такі; яна палажыла галоўку на плячо камінару ды так заплакала
Повертанне, падзенне кітайца і спакойнае каханне
Пастушка сказала, што свет празмерна вялікі, і папрасіла камінара вярнуць яе назад на падлюстэрнік. Камінар пачаў яе ўгаворваць і нагадаў пра старога кітайца і казланогага обер-унтэр-генерал-капітан-сяржанта, але пастушка плакала так горка і цалавала яго, што ён саступіў.
З вялікай цяжкасцю яны спусціліся па коміне і дабраліся да топкі. Прыслухаўшыся да таго, што робіцца ў пакоі, яны выглянулі з печкі і ўбачылі жахлівую карціну - стары кітаец ляжаў на падлозе разбіты на тры часткі.
О, які жах!... Мой старэнькі дзядуля разбіўся, і ўсё праз нас. Гэтага я не змагу перажыць! - і яна ў адчаі заламіла свае маленечкія ручкі.
Камінар суцешыў пастушку, сказаўшы, што кітайца можна адрамантаваць. Старога кітайца сапраўды адрамантавалі - спіну склеілі, а ў горла ўставілі планку. Ён стаў як новы, толькі хітаць галавой ужо не мог. Калі казланогі обер-унтэр-генерал-капітан-сяржант спытаў, ці выдасць ён пастушку замуж, кітаец не змог адказаць - ківаць ён ужо не ўмеў.
З таго часу абедзве фарфоравыя фігуркі так і стаялі побач, дабраслаўляючы планку ў дзедавым горле і працягваючы кахаць адно другое, пакуль не разбіліся.