Срэбраная манетка (Андэрсен)
Вельмі кароткі змест
Толькі што адчаканеная срэбраная манетка пайшла гуляць па белым свеце. Яна пераходзіла з рук у рукі, пакуль не трапіла ў кашалёк падарожніка і не паехала за мяжу.
Аднойчы манетка выпала з кашалька і засталася ў чужой краіне. Яе знайшлі і далучылі да іншых манетак, але людзі пачалі называць яе фальшывай і нікуды не вартай. Манетку пачалі збываць у прыцемку, і яна дрыжала ад сораму кожны раз, калі яе падсоўвалі замест мясцовай манеты.
Больш за год манетка пераходзіла з рук у рукі, усюды яе лаялі і пракліналі. Беднай жанчыне, якая атрымала яе за работу, давялося прабіць у манетцы дзірачку і павесіць на шыю суседскай дзяўчынцы як шчаслівы талісман.
Аднак маці дзяўчынкі зноў паспрабавала збыць манетку. Нарэшце яна трапіла да падарожніка, які прыгледзеўся да яе і ўсклікнуў:
Не можа быць! Гэта ж наша родная манетка, добрая праўдзівая манетка з маёй радзімы... Вось пацеха! Але я цябе зберагу і завязу дадому.
Падрабязны пераказ
Дзелянне пераказу на раздзелы — умоўнае.
Паяўленне манеткі і вандроўкі з уласным гаспадаром
Жыла-была срэбраная манетка, якая толькі што выйшла з чаканкі. Яна была чысценькая, бліскучая і звонкая. Калі манетка пакацілася і зазвінела, яна радасна ўскрыкнула, што цяпер пойдзе гуляць па белым свеце. Манетка была зроблена з чыстага срэбра з невялікай дамешкай медзі і мела цудоўную чаканку.
Цэлы год манетка гуляла па белым свеце ў той краіне, дзе яе адчаканілі. Розныя людзі трымалі яе ў руках: дзіця сціскала яе ў цёпленькім кулачку, скнара трымаў халоднымі пальцамі, старэйшыя людзі падоўгу круцілі, а моладзь хутка траціла. Потым манетка выправілася вандраваць за мяжу і стала адзінай роднай манеткай у кашальку падарожніка.
Выпадковае страчанне і абвяшчэнне манеткі фальшывай
Манетка ляжала ў кашальку разам з замежнымі таварышкамі, якія ўвесь час мяняліся, а яна заставалася. Мінула шмат тыдняў, і манетка заехала далёка ад радзімы. Яна чула ад суседак, што яны францужанкі або італійкі, але сама не магла ўявіць гэтых гарадоў, бо сядзела ў кашальку.
Аднойчы манетка прыкмеціла, што кашалёк не зачынены, і ёй захацелася зірнуць на свет. Яна праслізнула ў шчылінку і выпала ў кішэню штаноў. Увечары кашалёк дасталі, а манетка засталася ляжаць у кішэні. Калі штаны вынеслі ў калідор чысціць, манетка вывалілася на падлогу, і ніхто гэтага не заўважыў. Раніцай падарожнік адзеўся і паехаў, а манетка засталася.
Неўзабаве яе знайшлі і далучылі да трох іншых манетак. Манетка падумала, што зноў пойдзе гуляць па свеце і пабачыць новых людзей. Але раптам яна пачула страшныя словы: «Што гэта за манета? Гэта не наша манета! Ды яна фальшывая! Яна нічога не вартая!» Так пачалася гісторыя манеткі, якую яна пасля сама расказвала.
Пакуты ў руках розных уладальнікаў і сустрэча з беднай жанчынай
- Фальшывая! Нікуды не вартая! Пры гэтых словах я ажно скаланулася... Я ж ведала, што я з чыстага срэбра, вельмі звонкая і цудоўнай чаканкі.
Манетка думала, што людзі памыляюцца, але менавіта пра яе яны гаварылі. Яе называлі фальшываю і збывалі ў прыцемку. Пры дзённым святле яе зноў лаялі і зневажалі. Манетка дрыжала ад сораму і страху кожны раз, калі яе падсоўвалі каму-небудзь замест мясцовай манеты.
Якая з таго карысць, што я срэбраная, звонкая, выдатнай чаканкі? Усяму гэтаму грош цана! У вачах усіх ты застаешся тою, за каго цябе лічаць!
Пераходзячы ў новыя рукі, манетка кожны раз калацілася, баючыся, што яе пачнуць разглядаць. Аднойчы яна трапіла да беднай жанчыны, якой заплацілі ёю за цяжкую падзённую работу.
Жанчыне не ўдавалося збыць манетку з рук, і яна была для яе сапраўдным няшчасцем. Жанчына сказала, що давядзецца каго-небудзь ашукаць, бо яна не такая багатая, каб трымаць фальшывыя грошы. Яна вырашыла аддаць манетку багатаму булачніку, але ведала, што гэта нядобра.
Але булачнік вельмі добра разбіраўся ў манетах і не паклаў яе ў касу, а шпурнуў проста ў твар жанчыне. Манетка засмуцілася, думаючы, ці не адчаканілі яе на гора людзям.
Падвеска на шыю дзяўчынцы, латарэйны білет і далейшыя зневагі
Не хачу нікога ашукваць! Я праб'ю ў табе дзірачку... можа, ты шчаслівая манетка? Я праб'ю ў табе дзірачку, зацягну шнурок і павешу на шыю суседскай дзяўчынцы
Жанчына прабіла ў манетцы дзірачку, працягнула шнурок і павесіла на шыйку маленькай дзяўчынцы як талісман на шчасце.
Малая ўсміхалася мне, цалавала мяне, і я ўсю ноч спачывала на цёпленькіх нявінных дзіцячых грудзях.
Раніцай маці дзяўчынкі ўзяла манетку, паглядзела на яе і штосьці задумала. Яна дастала нажніцы, перарэзала шнурок і сказала: «Шчаслівая манетка! Гэта трэба праверыць». Яна паклала манетку ў кіслату, і тая ўся пазелянела. Потым замазала дзірачку, пачысціла і на змярканні пайшла да прадаўца латарэйных білетаў.
Прызнанне сапраўднасці манеткі падарожнікам-земляком і вяртанне дадому
Так пераходзіла я з рук у рукі... больш за год, усюды мяне лаялі, усюды пракліналі. Ніхто мне не верыў, і я ўжо сама не верыла сабе.
Больш за год манетка пераходзіла з рук у рукі, усюды яе лаялі і пракліналі. Аднойчы яна трапіла да падарожніка, які быў даверлівы і палічыў яе за мясцовую манету. Але калі ён хацеў расплаціцца ёю, зноў пачуў: «Гэтая манета фальшывая!» Падарожнік сказаў, што яму яе далі за сапраўдную, і больш пільна прыгледзеўся. Раптам на твары яго з'явілася ўсмешка.
Ён усклікнуў: «Не можа быць! Гэта ж наша родная манетка, добрая праўдзівая манетка з маёй радзімы! У ёй прабілі дзірку і называюць фальшываю! Але я цябе зберагу і завязу дадому». Манетку загарнулі ў тонкую паперку, каб яна не змяшалася з іншымі манетамі. Толькі на святы яе паказвалі землякам, і ўсе хвалілі яе.
Бо я з чыстага срэбра, адмысловай чаканкі і ніхто не звяртае ўвагі, што на мне прабіта дзірка... Гэта не мае аніякага значэння, калі ты сама не фальшывая.
Так, трэба мець цярпенне. Урэшце праўда заўсёды перамагае - у гэтым я цвёрда ўпэўнена! - закончыла свой расказ манетка.