Вельмі кароткі змест
Беларусь, сярэдзіна XIX стагоддзя. У лясным маёнтку Пуцявішча жыў палясоўшчык, які аднойчы пайшоў паляваць на цецерукоў.
Уцякаючы ад мядзведзя, Тарас праваліўся ў яму і трапіў на гару Парнас, дзе жылі багі. Там ён убачыў, як багі жывуць звычайным жыццём: шыюць боты, мыюць бялізну, плятуць лапці. Багі наладзілі вялікае застолле з гарэлкай, песнямі і скокамі.
Калі зайграў дудар 'скакуху', Ніяк Тарас наш не ўцярпеў, І ад парога, што ёсьць духу, Скакаць на хату паляцеў. Як стаў прытаптываць атопкам, Аж рот разявілі багі
Тарас так спадабаўся Зеўсу сваімі скокамі, што багі накармілі яго і на крылах зефіраў адправілі назад у лес. З тых часоў Тарас перастаў рана хадзіць па лесе, а замест гэтага пачаў красці бярвенне па начах.
Гэтую гісторыю Тарас расказаў аўтару, а той запісаў яе на паперу.
Падрабязны пераказ па частках
Назвы частак — умоўныя.
Частка 1. Знаёмства з Тарасам
На Пуцявішчы, у Панаса, жыў палясоўшчык Тарас. Ён быў сумленным чалавекам, не піў гарэлкі і добра выконваў сваю працу.
Частка 2. Пачатак прыгоды
На Кузьму-Дзям'яна Тарас пайшоў паляваць на цецерукоў. Ён убачыў мядзведзя і спрабаваў уцячы, але паслізнуўся і зваліўся ў глыбокую яму.
Частка 3. Падзенне ў яму
Тарас доўга ляцеў уніз і моцна ўдарыўся. Калі ён ачуняў, то ўбачыў, што апынуўся ў нейкім дзіўным месцы.
Частка 4. Цудоўны краявід
Авохці мне! Як там прыгожа! Як быццам хто намаляваў! Чырвоны краскі, мак і рожа, - Ну, як сукенку хто паслаў! І птушкі ёсьць там, дужа стройна Пяюць, палепш за салаўя!
Частка 5. Натоўп каля гары
Тарас сустрэў хлопчыка з лукам, які паказаў яму дарогу на Парнас. Там ён убачыў вялікі натоўп людзей, якія спрабавалі залезці на гару.
Частка 6. Спрэчка за месца
Народ ня просты, ўсё паны. Хто дужа шпарка, хто паціху, Усе лезуць на гару яны І, як у школе, галасуюць, Гатоў адзін другога з'есьць, Бо кожны морду ўперад суець
Частка 7. Знакамітыя паэты
Во нешта разам зашумелі, Народ раздаўся на канцы, І, як бы птушкі, праляцелі Чатыры добрых малайцы. Народ то быў усё не такоўскі: Сам Пушкін, Лермантаў, Жукоўскі
Частка 8. У хаце багоў
Улез к багам тады я ў хату... Авохці мне! Ні даць, ні ўзяць, Як у казарме там салдатаў - Багоў - ня можна пашчытаць! Хто піпку курыць, хто сьмяецца, А іншы песьню бурудзіць
Частка 9. Побыт багоў
У хаце багоў кіпела звычайнае жыццё: шаўцы шылі абутак, багіні мылі бялізну, Сатурн плёў лапці, а Няптун рамантаваў рыбалоўныя снасці.
Частка 10. Забавы багоў
Марс і Геркулес біліся, забаўляючы Зеўса, які ляжаў на печы. Венера прыхарошвалася перад люстэркам, а Амур жартаваў з дзяўчатамі.
Частка 11. Абед багоў
Зеўс абвясціў час абеду. Геба пачала насіць на стол смачныя стравы: капусту, кулеш, крупеню, каўбасы і бліны.
Частка 12. Застолле і песні
Багі пілі гарэлку і спявалі песні. Бах спяваў такія прыпеўкі, што дзяўчаты саромеліся. Зеўс моцна напіўся і ледзь трымаўся на нагах.
Частка 13. Танцы багоў
Пасля застолля пачаліся танцы. Венера танцавала "Мяцеліцу", Няптун з наядай скакалі "казака", а Юпітар з Вестай пусціліся ў пляс. Тарас не вытрымаў і таксама пачаў танцаваць.
Частка 14. Размова з Зеўсам
Зеўс спытаў у Тараса, хто ён такі і чаму прыйшоў на Парнас. Тарас адказаў, што ён палясоўшчык і папрасіў дапамагчы яму вярнуцца дадому.
Частка 15. Вяртанне дадому
Няслі на крыльлях, быццам вецер, І проста прыняслі ў наш лес. Гляжу я: мусіць, ужо вечар, Бо маладзік на неба ўзлез... З тых пор Тарас ужо не ходзіць Так дужа рана па лясах