Андрэй за ўсіх мудрэй
Падзел на раздзелы — рэдактарскі.
Цікаўны хлопец Андрэй, які хацеў усё ведаць
У адной вёсцы жыў хлопец Андрэй, які вылучаўся сваёй цікаўнасцю. Ён хацеў ведаць усё на свеце і пастаянна задаваў пытанні пра ўсё, што бачыў вакол сябе.
Жыў адзін цікаўны хлопец Андрэй. Хацеў ён усё ведаць. Куды ні гляне, што ні ўбачыць,— аб усім у людзей распытваецца, да ўсяго дапытваецца. Плывуць у небе хмары... Адкуль яны ўзяліся? Куды плывуць?
Падарожжа Андрэя да сонца
Людзі ў вёсцы спачатку адказвалі на пытанні Андрэя, але потым пачалі смяяцца з яго, кажучы, што ён хоча быць за ўсіх мудрэй.
— Ты, Андрэй, хочаш быць за ўсіх мудрэй,— пачалі смяяцца з яго людзі.— Хіба ж можна ўсё ведаць? Ды не верыць Андрэй, што нельга ўсяго ведаць. — Пайду,— кажа,— да самога сонца...
Андрэй вырашыў пайсці да сонца, бо яно ўсюды свеціць, усё бачыць і ўсё ведае. Ён пакінуў сваю хатку і адправіўся шукаць месца, куды сонца на начлег спускаецца.
Сустрэчы з дзіўнымі людзьмі па дарозе
Па дарозе Андрэй сустрэў чалавека, які сядзеў на камені і пытаўся ва ўсіх, дакуль ён тут будзе сядзець. Андрэй не змог яму адказаць і пайшоў далей.
Потым ён убачыў чалавека, які падпіраў плячыма стары плот. Калі Андрэй спытаў, навошта ён гэта робіць, чалавек адказаў, што сам не ведае.
Трэці чалавек, якога сустрэў Андрэй, пераграбаў смецце і таксама не ведаў, навошта ён гэта робіць. Андрэй прызнаўся, што і ён не ведае, і працягнуў свой шлях.
У сонцавых палацах
Пасля доўгага падарожжа Андрэй прыйшоў у вялікі лес. Блукаючы па ім, ён выйшаў на палянку, дзе ўбачыў сонцавы палацы, якія гарэлі як агонь. У палацах ён сустрэў старэнькую сонцаву маці.
Андрэй расказаў ёй, што прыйшоў распытацца пра ўсё, чаго сам не ведае. Старая паабяцала, што сын хутка вернецца і дапаможа яму, а сама пайшла адпачыць. Андрэй выйшаў з палацаў, наклаў агню і пачаў смажыць сала, бо прагаладаўся за доўгую дарогу.
Сустрэча з прыгожай дзяўчынай-зоркай
Наеўшыся, Андрэй захацеў піць і пайшоў да рэчкі. Калі ён нагнуўся да вады, з дна ракі падняласся прыгожая дзяўчына. Яна папярэдзіла яго, каб ён не піў з ракі, бо сонца яго спаліць.
Дзяўчына прывяла Андрэя да крыніцы з чыстай вадой, і ён напіўся ўволю. Яна папрасіла не казаць сонцу, што ён яе бачыў, і знікла, ператварыўшыся ў ясную зорку на небе.
Тым часам сонца вярнулася ў свае палацы. Андрэй пайшоў туды, хоць там было так горача, што аж сцены трашчалі. Але яму было не страшна, бо ён напіўся крынічнай вады.
Сонца дае мудрасць і халоднае сэрца
Андрэй расказаў сонцу, чаго прыйшоў. Сонца адказала, што не мае часу вучыць яго, але зробіць так, што ён сам будзе ўсё ведаць.
— Вучыць цябе мне няма часу. Але я зраблю так, што ты ўсё сам будзеш ведаць. Пры гэтых словах сабрала сонца ўсе свае праменні ў адзін пучок ды бліснула яму ў галаву.
Адразу Андрэй адчуў, што яго галава стала яснай і светлай, але сэрца зрабілася халодным, як лёд. Яму стала нядобра з такім халодным сэрцам, і ён успомніў пра дзяўчыну-зорку.
Дапамога людзям з новай мудрасцю
Андрэй пачаў клікаць дзяўчыну, і яна з'явілася перад ім. Як толькі ён глянуў на яе, яго сэрца зноў стала цёплым. Ён узяў дзяўчыну за руку, і яны разам пайшлі ў яго край.
Як глянуў на яе Андрэй, дык адразу і адчуў, што сэрца яго зноў стала такім, як было. Узяў ён дзяўчыну за руку і павёў у свой край. I такім ён шчаслівым цяпер ішоў, што і птушкам з крыламі не зайздросціў.
Па дарозе дадому яны сустрэлі чалавека, які пераграбаў смецце. Андрэй параіў яму не шукаць згубленыя капейкі ў смецці, а лепш узяцца за работу і зарабіць грошы. Чалавек паслухаў яго і пачаў працаваць.
— Ты,— кажа ён чалавеку,— шукаеш у смецці згубленыя капейкі і дарма толькі час траціш. Бярыся лепш за работу, дык хутчэй заробіш тыя капейкі, чым іх знойдзеш.
Потым яны сустрэлі чалавека, які падпіраў плот. Андрэй параіў яму не падпіраць тое, што згніло, а лепш зрабіць новы плот. Чалавек паслухаў яго і паставіў новы плот.
Вяртанне дадому і новая роля мудраца
Нарэшце, яны дайшлі да чалавека, які сядзеў на камені. Андрэй сказаў яму, каб ён не быў такі скупы і даў пасядзець на камені і іншым падарожным. Чалавек устаў з каменя, а Андрэй з дзяўчынай селі адпачыць.
— Не будзь, чалавеча, такі скупы: дай пасядзець на гэтым камені і іншым падарожным людзям. Зняў Андрэй чалавека з каменя і сеў сам з дзяўчынаю. А чалавек вясёлы пабег дахаты.
Пасля адпачынку яны працягнулі свой шлях і вярнуліся ў родную вёску Андрэя. Цяпер ужо не Андрэй распытваўся ва ўсіх, а людзі пачалі прыходзіць да яго па парады і адказы. Так Андрэй стаў за ўсіх мудрэй.
I цяпер не Андрэй у людзей пра ўсё распытваецца, а людзі ў яго. Так стаў Андрэй за ўсіх мудрэй.