Заўвага: Гэты пераказ быў створаны ШІ, таму можа змяшчаць памылкі.
🕊️
Дзівак з Ганчарнай вуліцы
1961
Кароткі змест апавядання
Мікразмест: У пасляваенным гарадку пасяліўся стары ляснік, які выпускаў птушак. Падчас вайны ён страціў унучку, калі немцы катавалі яго за маўчанне пра партызан. Пасля раскрыцця яго гісторыі ён знік з гарадка.

Вельмі кароткі змест

Беларускі гарадок Залужжа, пасляваенныя гады. Праз тры гады пасля вайны ў горадзе з'явіўся новы жыхар, які пасяліўся ў хаце адзінокай старой Дакуліхі.

👴🏻
Дземідзёнак — стары чалавек 65-75 гадоў, былы ляснік, згорблены, з белай бародкай і валасамі, у саламяным брылі, дзівакаваты, маўклівы, купляе і выпускае на волю птушак.

Дземідзёнак кожную нядзелю хадзіў на рынак, дзе купляў птушак і выпускаў іх на волю. Мясцовыя дзеці бегалі за ім і дражнілі яго. Аповед вёўся ад імя чалавека, які даведаўся пра трагічнае мінулае Дземідзёнка.

Да вайны Дземідзёнак працаваў леснікам пад Вітунём. Падчас вайны да яго прыйшла дачка з трохгадовай унучкай Аленкай. Дачка пайшла далей, пакінуўшы дзяўчынку з дзедам. У лесе з'явіліся партызаны. Аднойчы немцы схапілі Дземідзёнка і пачалі дапытваць пра партызан.

Два тыдні катавалі лесніка. І ўвесь гэты час ён мучыўся ад таго, што пакінуў дзяўчынку адну. Калі ж яго нарэшце выпусцілі на волю, то ён не знайшоў у сваёй халоднай старожцы ўнучкі.

Калі аповед пра мінулае Дземідзёнка стаў вядомы, дзеці перасталі яго дражніць, але стары ўжо не мог жыць як раней і неўзабаве знік з гарадка.

Падрабязны пераказ

Падзел пераказу на часткі – умоўны.

Знаёмства з Дземідзёнкам

У невялікім гарадку на Ганчарнай вуліцы жыў незвычайны чалавек - Дземідзёнак. Ён з'явіўся тут праз тры гады пасля вайны і пасяліўся ў хаце адзінокай старой Дакуліхі як кватарант. Спачатку ён плаціў ёй за жыллё са сваёй пенсіі, але потым гаспадыня адмовілася ад грошай.

👵🏻
Дакуліха — старая жанчына, гаспадыня хаты, дзе жыве Дземідзёнак, спагадлівая.

Апавядальнік упершыню сустрэў Дземідзёнка, калі той ужо лічыўся старажылам вуліцы. Аднойчы ў нядзелю раніцай ён пачуў крыкі дзяцей, якія паведамлялі пра набліжэнне Дземідзёнка. Стары ішоў з клеткай у руках, невысокі, згорблены, з белай бародкай і валасамі пад саламяным брылём.

👨🏻
Апавядальнік — апавядальнік, малады чалавек, які жыве на Ганчарнай вуліцы, назірае за Дземідзёнкам і спрабуе зразумець яго.

Дзеці беглі за старым, але трымаліся на адлегласці. Апавядальнік запытаў у маці пра Дземідзёнка, і яна распавяла, што гэта звычайны чалавек, хоць і дзівакаваты. Яна патлумачыла, што пасля вайны многія людзі засталіся без прытулку, і Дземідзёнак знайшоў сабе месца ў іх гарадку.

👩🏻
Маці апавядальніка — жанчына сярэдніх гадоў, спагадлівая, разумная, расказвае сыну пра Дземідзёнка.

Дземідзёнак такі ж, як і ўсе, чалавек. Праўда, можа, ён нейкі ўжо занадта дзівакаваты... Прыйшоў ён сюды аднойчы вясной і стаў жыць у Дакуліхі. А што за чалавек ды адкуль - каму рупіць.

Дзіўная звычка і стаўленне людзей

Аднойчы Дземідзёнак пайшоў на рынак, дзе ўбачыў птушак на продаж. З таго часу ён пачаў рэгулярна купляць птушак і выпускаць іх на волю. Людзі не разумелі яго паводзін і думалі, што ён перапрадае птушак з выгадай. На самай справе стары аддаваў усю сваю пенсію на птушак, часам нават заставаўся без ежы.

Ніхто ж не ведае, што небарака на сваю пенсію тых птушак купляе. Часам без куска хлеба бывае. Дакуліха сваім корміць. Нарэшце дайшло да таго, што пачалі прыносіць птушак яму дадому.

Апавядальнік пачаў назіраць за Дземідзёнкам і аднойчы пайшоў за ім, калі той не знайшоў птушак на рынку. Стары накіраваўся на Калгасную вуліцу, дзе купіў вераб'ёў. Ён выпускаў птушак за горадам, на Зінкевічавым лузе. Там Дземідзёнак нібы пераўтвараўся - ён выпростваўся, маладзеў, і твар яго свяціўся радасцю.

Стары раптам выпрастаўся, памаладзеў, і ўжо ад таго, ранейшага Дземідзёнка, нічога і не засталося. Ён з нейкім не па гадах дзіцячым захапленнем пазіраў услед сваім птушкам.

Пасля гэтага апавядальнік пачаў часта наведваць Дакуліху, дзе і даведаўся пра мінулае Дземідзёнка.

Трагічнае мінулае і апошняя сустрэча

Да вайны Дземідзёнак працаваў леснікам пад Вітунём, у Лясных Дачах. Жыў адзін, бо дачка была замужам у горадзе і не наведвала бацьку. Калі пачалася вайна, праз Лясныя Дачы ішлі бежанцы і параненыя. Аднойчы да яго прыйшла дачка з трохгадовай унучкай Аленкай і пакінула дзяўчынку з дзедам.

👩🏻
Дачка Дземідзёнка — жанчына каля 30 гадоў, жыла ў горадзе, пакінула сваю дачку бацьку падчас вайны.
👧🏻
Аленка — унучка Дземідзёнка, трохгадовая дзяўчынка, якая загінула падчас вайны.

Калі немцы прыйшлі ў Лясныя Дачы, яны арыштавалі Дземідзёнка, патрабуючы выдаць месцазнаходжанне партызан. Два тыдні яго катавалі, але ён маўчаў. Калі яго адпусцілі, ён вярнуўся ў сваю старожку і знайшоў там толькі мёртвую сініцу - Аленка знікла.

На падлозе ляжала адна скалелая сініца... Калі і як яна заляцела сюды, - Дземідзёнак не ведаў... Да самага канца вайны заходзіўся ў горы стары ляснік.

Пасля вайны вярнулася дачка, але, даведаўшыся пра страту, яна праплакала ўсю ноч і пайшла. Дземідзёнак не змог больш заставацца ў Лясных Дачах і пакінуў іх назаўсёды.

Не мог, вядома, застацца ў старожцы і Дземідзёнак. Ён пакінуў Лясныя Дачы назаўсёды, каб нішто больш не нагадвала яму там аб непапраўнай страце.

Апавядальнік расказаў гісторыю Дземідзёнка дзецям, і яны перасталі бегаць за ім. Хутка і птушкі зніклі з рынку. Калі апавядальнік прыйшоў развітацца са старым перад ад'ездам, Дакуліха папракнула яго за тое, што ён расказаў людзям пра мінулае Дземідзёнка. Стары сядзеў моўчкі, не павярнуўшыся да госця.

Я хацеў памагчы чалавеку загаіць рану. І так няўмела ўзяўся за гэта. Лепш бы не брацца зусім. Бо не кожная рана паддаецца лекам. Асабліва калі на душы...

З таго дня апавядальнік больш не бачыў Дземідзёнка. У Залужжы яму сказалі, што стары пайшоў з гарадка, і ніхто не ведаў, куды ён падаўся.