Залацісты карасік Бублік (Савіцкі)
Вельмі кароткі змест
У сажалцы Руды блінец нарадзіўся незвычайны залацісты карасік. Бацькі назвалі яго Бублікам і апекавалі, навучаючы ўцякаць ад небяспек.
Мудры карась Гарбок правёў лекцыю для маленькіх карасікаў пра небяспеку атрутных бутэлек у сажалцы. Бублік і яго сябар Гузік прыйшлі на лекцыю з спазненнем. Гарбок папярэдзіў іх пра небяспеку і расказаў пра шчупака Зубатага — жахлівага драпежніка сажалкі.
Аднойчы Бублік і Гузік нечакана сустрэлі Зубатага. Бублік не разгубіўся і загадаў сябру схавацца ў бляшанцы. Шчупак моцна ўдарыўся носам аб вострыя краі, парэзаўся і ўцёк. Карасікі апынуліся зачыненымі ў жалезным скляпенні. Бацькі і Гарбок спрабавалі іх выратаваць, але бляшанка трапіла на рыбацкі кручок. Дзяўчынка Саша знайшла карасікаў і перанесла ў начоўкі, дзе выпусціла ў ваду.
У начоўках Бублік пазнаёміўся з Кропелькай, якая расказала пра жахлівага ката Маркіза, што знішчыў усіх яе сяброў і праглынуў Гузіка. Бублік не спалохаўся і перамог Маркіза, калі той засунуў лапу ў начоўкі і парэзаўся аб вострыя драўляныя дзіды. Саша панесла Бубліка і Кропельку назад да Рудога блінца.
Дома Бублік даведаўся, што Зубаты патрабуе аддаць яму залацістага карасіка, інакш ён знішчыць усіх дзяцей у сажалцы. Саша ператварылася ў карасіка з дапамогай чараўніка Малінавая пацерка і дапамагла сябрам. Калі Зубаты напаў, шпількі з яе валасоў прабілі яму пашчу. Бублік прыдумаў план: завёў шчупака з замкнутай пашчай да рыбацкага кручка ў Хлебнай затоцы. Рыбак вышморгнуў Зубатага на бераг.
Руды блінец назаўсёды вольны ад жахлівага драпежніка. Можна спяваць, Бублік. Можна скакаць, дарагая Кропелька!
Падрабязны перасказ па главах
Дзень нараджэння
У сажалцы Руды блінец, што мела загадкавую назву і нагадвала аграмадны блінец з няроўнымі закрайкамі, нарадзіўся незвычайны карасік. Сажалка была вялікая і месцамі дужа глыбокая, з трыма доўгімі затокамі. З усходу яе атуляў бярозавы гай, з-за якога ўранні выплывала сонца.
Ласкавае і духмянае імя — Бублік — залацісты карасік атрымаў у дзень свайго нараджэння.
У трывожным чаканні
Мінуў месяц, а затым і другі. Увесь гэты час бацькі апекавалі Бубліка, паказалі яму ўсе затокі і расказалі, як трэба ўцякаць ад небяспек. Бублік быў наўздзіў здольны да навукі, што радавала бацьку. Аднойчы ранкам бацька сумна зазначыў, што Бублік застанецца залацістым.
На арэлях
Бублікаў бацька збудаваў арэлі з рэшткаў старой рыбацкай сеткі. Бублікава маці навучыла малечу бяспецы, паказаўшы, што можа здарыцца, калі не захоўваць парадак. Пасля навукі карасікі весела гушкаліся на арэлях, а Бублік навучыўся дзяліцца з сябрамі.
Крыўды Бублікавага бацькі
Бублікаў бацька ўспамінаў сваё дзяцінства і разважаў пра цяперашніх дзяцей. Ён лічыў, што ў яго час усё было іначай. Яго выхоўваў дзядзька, стары карась з падрапанай шчупаком хрыбцінаю, які навучыў яго жыццёвай мудрасці і паэзіі. Дзядзька часта чытаў яму верш пра тое, што карась любіць гразь, бо ў ёй не страшны шчупакі.
На лекцыі
На пясчаным дне сажалкі ляжаў граніт, вакол якога стаялі бутэлькі розных формаў і колераў. Лектар Гарбок правёў лекцыю для маленькіх карасікаў пра небяспеку атрутнага рэчыва з бутэлек, якія кідалі ў сажалку рыбакі. Ён тлумачыў, што самыя небяспечныя бутэлькі з медалямі і зоркамі - гэта падман.
Бублік і Гузік прыйшлі на лекцыю з спазненнем. Гарбок папярэдзіў іх пра небяспеку хлусні і патрабаваў абяцання ніколі не хлусіць. Ён расказаў пра сваю падрапаную спіну - вынік спазнення, калі ён не паслухаўся маці і не схаваўся ад Зубатага своечасова.
Песня шчупака Зубатага
Шчупак Зубаты прачнуўся позна пасля сытнага ўчарашняга сняданку. Ён зрабіў фіззарадку, пачысціў зубы чаромхавай галінкаю і адчуў сябе здаровым і моцным. У яго склалася песня пра тое, як ён хітры і дужы, а карасі дурныя. Ён ганарыўся сваім спрытам і сілаю, успамінаючы, як лёгка рваў рыбацкія лёскі і выскокваў з сетак.
Нечаканая сустрэча
Бублік і Гузік убачылі шчупака нечакана. Бублік не разгубіўся і прапанаваў уцякаць у Хлебную затоку, дзе на мелкаводдзі Зубаты не адважваецца заплываць. Зубаты не спяшаўся, жадаючы разгледзець залацістае дзіва. Калі ён напаў, Бублік загадаў Гузіку нырнуць у бляшанку, і яны схаваліся ў ёй.
Я свайго сябра аніколі не кіну ў бядзе! Свайго сябра я заўсёды ўратую.
Зубаты з усяе моцы тыцнуўся носам у крышку бляшанкі, парэзаў сабе жывот і ўцёк, злосна стогнучы ад болю і крыўды.
У жалезным скляпенні
Бублік і Гузік апынуліся ў жалезным скляпенні бляшанкі. Выйсця не было - толькі дзве вузкія адтуліны з вострымі закрайкамі. Гузік спалохаўся цемры, а Бублік спрабаваў прыдумаць план выратавання. Ён згадаў, што добрыя думкі нараджаюцца ўночы пры зорках, і прапанаваў падаваць сігнал бяды 808, стукаючы каменьчыкам па бакавіне.
Гукі з бляшанкі пачулі бацькі і Гарбок. Яны прыплылі на дапамогу і разам штурхалі бляшанку, каб вызваліць дзяцей. Але бляшанка трапіла на рыбацкі кручок і была вышморгнута з вады разам з карасікамі. Дзяўчынка Саша знайшла іх і перанесла ў шкляны слоік.
У шкляным палацы
Бублік апрытомнеў у шкляным слоіку, дзе плавалі кавалачкі хлеба з маслом і варэннем. Гузік расказаў, што іх перанеслі з начовак, дзе яны спаткаліся. У слоіку свяцілі тры штучныя сонцы. Рыбакі, якія п'ялі атруту з бутэлек, чулі, як карасікі крычалі ім пра небяспеку, але не разумелі іх.
Адзін з рыбакоў хацеў зжарыць залацістага карасіка, але слоік упаў і разбіўся. Саша падхапіла карасікаў і панесла іх да начовак, каб выпусціць у родную сажалку.
Маркіз і Кропелька
Бублік прачнуўся ў начоўках глыбокай ноччу і пазнаёміўся з Кропелькаю, якая расказала яму пра жахлівага ката Маркіза. Кот знішчыў усіх яе сяброў, а нядаўна праглынуў і Гузіка. Кропелька хавалася ў пячоры з камянёў, якую зрабіла дзяўчынка Саша.
Маркіз атрымаў сваё імя за белы фартушок з чорнай кропелькаю пасярэдзіне. Ён быў знойдзены ля камня старой бярозы ў лесе. Спачатку паляваў на птушак, але потым прысмакі адвучылі яго ад гэтага. Аднак рыбны пах заўсёды прыводзіў яго ў ўзрушэнне. Калі ў начоўках з'явіліся карасікі, Маркіз страціў спакой і сон.
Бублік не спалохаўся Маркіза і сказаў Кропельцы, што той, хто не баіцца Зубатага, не павінен дрыжаць перад котам, які не ўмее плаваць. Ён прапанаваў плысці да трэскі з вострымі канцамі, пад якой можна схавацца.
Той, хто не спалохаўся зубатага шчупака, не павінен дрыжаць перад нейкім Маркізам, які зусім не ўмее плаваць і баіцца вады.
Песня ката Маркіза
Маркіз наблізіўся да начовак і пачаў спяваць сваю песню пра тое, як ён мые вочкі і носік лапкаю, і як карасікі павінны ісці ў ягоныя кіпцюры. Кропелька дрыжала ад жаху, а Бублік выплыў з-пад трэскі і смела загаварыў з Маркізам, называючы яго злодзеем і пагражаючы помстаю.
Маркіз спрабаваў схапіць Бубліка лапаю, але той юркнуў пад выратавальную прыступку. Кіпцюры ката прапаролі вострыя драўляныя дзіды, і Маркіз, заскрыгатаўшы ад болю, кінуўся прэч ад начовак. Бублік выплыў і паклікаў Кропельку, ганарачыся сваёй перамогай над ворагам.
У вытокаў радасці
Пасля перамогі над Маркізам Бублік і Кропелька весела плавалі і скакалі цераз адбіткі зорак у вадзе. Бублік падарыў Кропельцы кветачку, і яна была вельмі ўдзячная - ніхто раней не рабіў ёй падарункаў. У Бубліка пачала складвацца песня пра любоў да сонца і кветак, пра тое, што не трэба саступаць бядзе.
Калі ты дапамог сябру, дык ты і сам зрабіўся шчаслівейшы.
Яшчэ адна сустрэча з Маркізам
Назаўтра Саша прынесла карасікаў у шкляным слоіку і паставіла пад кустом гартэнзіі. Маркіз зноў з'явіўся і пачаў барабаніць лапамі па слоіку, спрабуючы дабрацца да карасікаў. Ён злосна мяўкаў і лупцаваў па шкле, але накрыўка не паддавалася. Бублік насмехаўся над котам, прапануючы злавіць яго за хвост.
Ашалеўшы ад ярасці, Маркіз з усяе моцы пачаў лупцаваць па слоіку і паспрабаваў садраць накрыўку зубамі. Верхні зуб прабіў пластмасу і зламаўся. Накрыўка засталася ў роце ката, і ён выскачыў на дарожку, жаласліва мяўкаючы ад болю. Людзі выбеглі і прагналі яго, а Саша панесла карасікаў да сажалкі.
Новае падарожжа ў шкляным палацы
Саша несла слоік па вуліцы, асветленай сонцам, і вода зрабілася празрыстай і зіхоткай. Кропелька і Бублік адпачывалі на дне шклянога палаца, размаўляючы пра сваё будучае жыццё. Бублік расказваў пра Руды блінец, абяцаючы паказаць Кропельцы ўсе затокі і арэлі.
Дарога вяла да таполяў, якія Бублік памятаў з ранейшага падарожжа. Ён упэўнена сказаў, што яны едуць да Рудога блінца. Кропелька радавалася, што ўбачыць ягоную родную старонку. Саша паставіла слоік каля самой вады і доўга не спяшалася выпускаць карасікаў, плачучы ад расставання.
Урэшце Саша нахіліла слоік і выпусціла карасікаў у сажалку, абяцаючы штодня прыходзіць і прыносіць ім хлеба і каші. Бублік і Кропелька апынуліся ў Хлебнай затоцы, сярод тоўстых каранёў аеру. Бублік папярэдзіў Кропельку, каб яна трымалася падалей ад шклянога палаца, і яны паплылі ў глыб сажалкі.
Толькі ў родным куточку карась шчаслівы.
Радасць і горыч сустрэчы
Бацька ўбачыў Бубліка і не паверыў сваім вачам. Ён кінуўся да яго, пачаў цалаваць і абдымаць. Маці таксама ўзрадавалася вяртанню сына. Бублік прадставіў ім Кропельку як сваю сяброўку да скону дзён. Спачатку бацька быў незадаволены, але маці адразу ўхваліла прыгожую дзяўчынку.
Аднак радасць была кароткай. Бацькі расказалі пра новую бяду - Зубаты пачаў патрабаваць аддаць яму залацістага карасіка, пагражаючы знішчыць усіх дзяцей у сажалцы. Кожны дзень ён глытаў па дванаццаць маленькіх карасікаў, і бацькі лілі слёзы, вінаватячы Бублікавых бацькоў у сваім горы.
Новае жахлівае патрабаванне Зубатага
Зубаты праглынуў дванаццатага карасіка і выплыў на сярэдзіну сажалкі, патрабуючы аддаць яму залацістага карасіка. Ён пагражаў знішчыць усё карасёвае племя, калі яго патрабаванне не будзе выканана. Сажалка маўчала ад жаху, толькі чуліся горкія рыданні бацькоў, якія страцілі сваіх дзетак.
Кропелька сказала, що Зубаты горшы за Маркіза, а Бублік згадаў іх уцёкі ад шчупака. Яны схаваліся каля старога бярозавага карча і назіралі за тым, як Зубаты плаваў па сажалцы, спяваючы сваю жахлівую песню пра тое, як ён пакарае ўсіх карасёў.
Вадзянік Малінавая пацерка
Саша сядзела на беразе Рудога блінца і кідала ў ваду аладкі, чакаючы Бубліка. Яна ўбачыла на лісце падарожніка вялізнага чорнага жука, які прадставіўся як вадзянік Малінавая пацерка - адзіны чараўнік, які застаўся ў сажалцы. Ён трапіў у бяду, калі дапамагаў карасям ратавацца ад браканьераў з крыгай.
Саша дапамагла вадзяніку выправіць пашкоджанае крылца, і ён аддаў ёй малінавую пацерку з вялікімі чарамі. Саша пажадала стаць карасікам, каб плаваць разам з Бублікам і Кропелькаю. Малінавая пацерка растала, і Саша ператварылася ў залацістага карасіка. Вадзянік папярэдзіў, што калі яна зробіць сто добрых спраў, чары скончацца.
Нечаканая сустрэча і нечаканая перамога
Бублік і Кропелька сустрэлі Сашу ў Хлебнай затоцы. Саша плакала, бо не спытала ў вадзяніка, як вярнуцца дамоў. Сябры расказалі ёй пра Зубатага і папрасілі дапамогі. Калі яны сустрэлі шчупака, Саша не спалохалася - яна бачыла шчупакоў, якіх прывозіў дзядуля.
У Сашы былі шпількі для валасоў, якія яна разагнула як зброю. Калі Зубаты напаў на іх, вострыя жалезныя шпількі прабілі яму нёба і сківіцы. Шчупак зароў ад болю, а карасікі выскачылі з ягонай пашчы. Шпількі сагнуліся і счапілі пашчу замком. Зубаты, стогнучы, уцёк у Чаромхавую затоку.
Геніяльны план Бубліка
Назаўтра пачалося яшчэ горшае бедства. Зубаты з замкнутай пашчаю ашалеў і пачаў малаціць хвастом па чаратах і водарасцях, калеча маленькіх карасікаў. Цяпер даводзілася глядзець на пакуты інвалідаў, што было яшчэ больш балюча для бацькоў. Гарбок тры ночы не спаў, але не мог знайсці спосабу ўратаваць сажалку.
Кропелька папракала Бубліка ў бяздзейнасці, а Саша прапаноўвала дамовіцца з Зубатым. Бублік лічыў, што драпежнік заўсёды застанецца драпежнікам. Калі яны сварыліся, у сажалцы ўсталявалася цішыня - Зубаты змоўк і пачаў жаласліва прасіць дапамогі, бо на галаву яму наматаліся водарасці і ён нічога не бачыў.
Саша пагадзілася дапамагчы, але патрабавала ад Зубатага абяцання не глытаць карасікаў. Шчупак неахвотна пагадзіўся, і яны вызвалілі яго галаву ад водарасцей. Але Бублік заўважыў драпежны агонь у ягоных вачах і зразумеў, што той падмане іх. Тады ў яго нарадзіўся геніяльны план - прыцягнуць рыбакоў у памочнікі.
Бублік прапанаваў Зубатаму паплысці ў Хлебную затоку, дзе рыбацкі кручок дапаможа зняць жалезныя абручы. Яны зачапілі кручок за абручы, і калі рыбак шмаргануў вуду, Зубаты супраціўляўся з усяе сілы, але быў вышморгнуты на бераг. Руды блінец назаўсёды вызваліўся ад жахлівага драпежніка.
Добрая справа, як гаворыць мудрая прымаўка: не рый яму другому, бо сам у яе ўляціш.
Новы геніяльны план Бубліка
Радасць карасёў была кароткай. Чутка пра вялікага шчупака прыцягнула да Рудога блінца гурмы рыбакоў-аматараў. Яны стаялі густа на берагах з ранку да вечара, закідваючы мноства вудаў і хітрых прыстасаванняў. Карасям стала немагчыма прабівацца да затравелых берагоў, дзе яны звычайна харчаваліся.
Бублік прыдумаў новы план - чапляць на рыбацкія кручкі старыя бляшанкі, чаравікі, панчохі і іншае смецце, якое рыбакі накідалі ў сажалку. Хай рыбакі цягаюць замест рыбы тое, што яны самі панакідалі. Кропелька спачатку баялася, але план спадабаўся і ёй, і Сашы.
Новая сустрэча з вадзянікам Малінавая пацерка
Сябры працавалі тры дні, чапляючы на кручкі рознае смецце. Калі яны пачапілі сотую рэч - блакітныя дзіцячыя калготкі, з іх пацякла вада і ўтварылася маленькая вясёлка. У той жа момант Саша адчула, што ляціць праз вясёлку і апынулася на беразе сажалкі ў сваім звычайным выглядзе.
Вадзянік Малінавая пацерка растлумачыў ёй, што калі яна зрабіла сто добрых спраў, чары скончыліся. Ён не мог аддаць ёй новую пацерку, бо абяцаў яе іншаму дзіцяці, якое трапіла ў бяду. Саша слухала галасы Бубліка і Кропелькі ў пошуме асакі і развітвалася з сябрамі.
Сто добрых спраў змянілі тваю душу, сэрца і розум. Ты цяпер будзеш рабіць толькі добрыя справы.