Канон маці (Марчук)
Дзяленне пераказу на раздзелы — умоўнае.
Размова з маці: успаміны пра родны гарадок
Апавядальнік звяртаўся да сваёй памерлай маці, якая знаходзілася далёка ад яго, у іншым свеце. Ён разважаў пра тое, што сказаў бы ёй, калі б яна вярнулася хоць на некалькі хвілін у свой дзень анёла.
Я ад цябе далёка, у іншым горадзе. Ты нават не ведаеш, калі б прыйшла на некалькі хвілін у свой дзень анёла адтуль, адкуль яшчэ ніхто не вяртаўся, якімі б словамі я цябе сустрэў.
Ён уяўляў, што маці спыталася б пра яго здароўе, убачыўшы яго азызлыя шчокі і глыбокія маршчыны, папрасіла б паказаць праўнучку, названую ў яе гонар, і пацікавілася б пра хату і сваякоў.
Апошняе жаданне: вяртанне ў родны край
Апавядальнік распавядаў маці пра змены ў родным гарадку: адрадзілі царкву, у якой яна вянчалася і ў якой яе адпявалі, адсвяткавалі дзевяцісотгоддзе гарадка, паставілі прыгожы помнік заснавальніку князю Давыду. Ён шкадаваў, што помнік стаіць адзін, без людзей, якія прыехалі з ім – продкаў апавядальніка.
Ён успамінаў, як маці прывяла яго на Божы свет, узяла за руку, паказала вуліцы, царкву, вадзіла на навагоднюю ёлку і да прычасця, прывяла ў школу, паказала магілы продкаў на старым цвінтары. Апавядальнік прызнаваўся, што не запомніў гэтыя магілы, і каяўся ў гэтым.
Мамо, не было і дня, каб я не ўспамінаў цябе... Хачу... каб палажылі ў роднай зямельцы на старэнькіх могілках, якія маўкліва ахоўваюць продкі: жвавы дзед, сціплая бабуля, ласкавая маці, працавітыя дзядзькі.
Апавядальнік выказваў жаданне быць пахаваным у роднай зямлі, на старых могілках, дзе спачывалі яго продкі, або хаця б ля царквы, каб быць бліжэй да Гарыні, Царкоўнай гары і роднай вуліцы. Ён марыў, каб побач спяшаліся дзеці ў школу, каб старыя дзяды прысядалі на лаўку і пагаманілі, каб грукацеў воз па бруку, каб у святы дзеці бегалі вакол царквы.
Толькі тут, у родным мястэчку, ціша будзе не палохаць, а лашчыць раўнавагай і спакоем. Як хораша! Усё побач. Усё тваё. Роднае. Вечна зменлівае і пастаяннае ў нязменнасці.
Страх смерці і маміны словы падтрымкі
Апавядальнік прызнаваўся, што не хоча паміраць. Яму падалося, што маці, як заўсёды, падтрымала б яго і ўмацавала б яго жыццёвыя сілы. Ён уяўляў, што яна сказала б яму не паміраць, бо на зямлі столькі добрага і прыгожага, столькі любові разліта, што не паспяваеш наталіць душу і напалову.
Так, сынок, не памірай. На зямлі столькі добрага, прыгожага, столькі любові разліта, што не паспяваеш наталіць душу і напалову. Прызнавайся ўсяму жывому ў каханні, бо ў старасці на гэта не хопіць часу.
Маці параіла б яму прызнавацца ўсяму жывому ў каханні, бо ў старасці на гэта не хопіць часу.
У царкве Казанскай Божай Маці
У царкве Казанскай Божай Маці спяваў невялікі хор мясцовых пеўчых. Яны спявалі хораша і ўзнёсла, у поўную сілу. Апавядальнік стаяў як зачараваны ля царкоўнай брамы і слухаў. Прырода сціхла, і да нябёсаў неслася малітва.
У царкве Казанскай Божай Маці спяваў невялікі хор мясцовых пеўчых. Спявалі, як заўсёды, хораша і ўзнёсла. У паўсілы пеўчыя не спяваюць. Я стаяў як зачараваны ля царкоўнай брамы і слухаў, слухаў, слухаў...
Твор быў напісаны ў 2006 годзе.