Канон базару (Марчук)

Заўвага: Гэты пераказ быў створаны ШІ, таму можа змяшчаць памылкі.

🛒

Канон базару

2006

Кароткі змест апавядання

Арыгінал чытаецца за 6 хвілін

Мікразмест

Жыхары маленькага гарадка сабраліся на ранішні базар. Дзяўчына-сірата з бабуляй крыху прадалі яблыкаў і вярнуліся дадому. Стары каваль нічога не прадаў, але не засмуціўся і пакінуў базар апошнім.

Падзел на раздзелы — умоўны.

Асаблівасці і значэнне базару для мястэчка

У невялікім гарадку базар быў асаблівым месцам, дзе панавала спакойная і прыязная атмасфера. Ніхто там не крычаў, не штурхаўся і не патрабаваў саступіць дарогу. Базар быў месцам, дзе ўсім было добра, у адрозненне ад адзіноты ці нуды звычайнага жыцця.

Не, не і яшчэ раз не: у гарадку базар не шумлівы, не крыклівы, ніхто там вас за рукаў не скубе, не патрабуе саступіць дарогу. Так, жыць без людзей кепска, з людзьмі нудна, а на базары усім добра.

Для жыхароў мястэчка базар быў не проста месцам гандлю, але і сапраўдным святам. Нават у гербе гарадка былі выяўлены торбы з таварам на лодцы, што падкрэслівала значэнне гандлю для мясцовых жыхароў. Паводле няпісанага закону, кожны гарадчук павінен быў хоць на пяць капеек, але нешта купіць на базары.

Ранішняя мітусня і сацыяльныя ўзаемадзеянні

Базар пачынаўся рана, ад шостай гадзіны раніцы. Заспаныя падлеткі ішлі за бацькамі, спадзеючыся выклянчыць грошы на новую спадніцу, джынсы ці світэр. Сярод наведвальнікаў базару была і маладая дзяўчына-сірата, якая прыйшла разам са сваёй бабуляй.

👧🏻

Сірата — рабая дзяўчына гадоў шаснаццаці, з вялікімі васільковымі вачыма, цікаўная, без зайздрасці, жыве з бабуляй, усміхаецца, калі ўспамінае пра хлопца, які на яе паглядзеў.

Дзяўчына трымалася ўбаку, ля ганка кінатэатра, з цікавасцю назіраючы за гандлярамі і пакупнікамі. Яе бабуля прынесла на продаж некалькі яблыкаў, расклаўшы іх на сурвэтцы. Пах ад іх разносіўся на ўсю плошчу.

👵🏻

Бабуля сіраты — старая жанчына, якая гадоў дзесяць ходзіць з кавенькаю, гадуе сірату-ўнучку, прадае яблыкі на базары, атрымлівае малую пенсію, бурчыць, але дзякуе Богу.

Дзяўчынка, хоць і хацела паспрабаваць яблык, разумела, што тое, што прынеслі на продаж, з'яўляецца недатыкальным. Яна з цікавасцю, але без зайздрасці назірала за людзьмі, якія мітусіліся на базары.

Гандлёвыя звычаі і мясцовыя персанажы

На базары можна было знайсці амаль усё, акрамя хіба што павукоў. Калі нехта не знаходзіў патрэбную рэч, яе можна было заказаць, і на наступны дзень купец прынёс бы яе дадому. Гарадчукі ведалі, што народ жыве цяжка тады, калі на капейку ці рубель нічога нельга купіць, але адзін перад адным не наракалі на цяжкае жыццё.

Сярод наведвальнікаў базару былі розныя людзі. Адна жанчына прыйшла з дачкой, каб купіць сведар, і скардзілася, што нават пахварэць няма калі.

👩🏻

Жанчына з дачкой — жанчына, якая прыйшла на базар з дачкой, шукае сведар, скардзіцца, што нават пахварэць няма калі.

Іншая жанчына, Настачка, параіла ёй звярнуцца да ўкраінцаў, якія стаялі ля чайной і прадавалі прыгожыя сведары.

👩🏻

Настачка — жанчына на базары, дае параду іншай жанчыне, дзе купіць сведар.

Адметныя сустрэчы і размовы на базары

На базары здараліся розныя сітуацыі. Адзін муж, вяртаючыся дадому, купіў сыр, не ведаючы, што ў жонкі ўжо ёсць свой сыр пад гнётам. Жонка сустрэла яго з папрокамі, што ён яе ганьбіць перад людзьмі.

🧔🏻

Муж — жвавы мужчына, які купіў сыр на базары, любіць наліснікі з сырам, маўчыць, калі жонка яго лае, адчувае сябе вінаватым.

👩🏻

Жонка — жанчына, якая злуецца на мужа за тое, што ён купіў сыр, калі ў іх дома ўжо ёсць сыр пад гнётам, баіцца ганьбы перад людзьмі.

Муж маўчаў, адчуваючы сябе вінаватым, хоць і купіў сыр, каб жонка напякла больш наліснікаў, якія ён любіў.

Дзве гадзіны ідзе гандаль, а праляцела усё, як пяць хвілін. Яшчэ ўсіх не пабачылі. Трэба ж нагаварыцца пра дзяцей, пра сон, пра гарод, пра серыялы і пра блізкае вяселле, пахваліцца імпартнай машынаю.

Заканчэнне базару і разыходжанне людзей

Паступова базар заціхаў. Вяскоўцы ад'язджалі, гандляры складвалі свой тавар. Апошнім базар пакідаў стары каваль, які прадаваў старыя цвікі, пакрытыя ржой. Сёння ніхто не купіў у яго ніводнага цвіка, але ён не крыўдаваў.

👨🏻‍🔧

Стары каваль — стары мужчына, які восем месяцаў ходзіць у валенках, прадае старыя цвікі, яго кузня закрыта, сын на Поўначы, апошнім пакідае базар.

Бабуля з сіратой прадалі толькі два грудочкі яблыкаў. Баба бурчала, але ўсё ж утаргавала на хлеб. Рабая дзяўчынка ўсміхалася, магчыма, успамінаючы, як на яе асабліва паглядзеў адзін хлопец. Яны павольна кіраваліся дадому, развітаўшыся з пярэстым каляровым светам шчаслівых твараў.

Горкі і салодкі, шчаслівы і нешчаслівы, але дзівосны час базару мінуў. Мажліва, заўтра ім ды іншым пашанцуе больш. Сірата з нейкім сумам азіраецца назад: такое адчуванне, што ей хочацца вярнуцца.