Страта (Быкаў)
Вельмі кароткі змест
Беларуская вёска, час Вялікай Айчыннай вайны. Малады баец Матузка атрымаў заданне ад лейтэнанта перадаць загад кулямётчыку Галкіну не пусціць немцаў праз лагчыну ў лес.
Матузка знайшоў Галкіна каля лазні, дзе той займаў пазіцыю. Разам яны адбілі першую атаку немцаў.
Пасля першай атакі байцы пазнаёміліся бліжэй, падзяліліся ежай і вадой. Галкін паслаў Матузку наглядаць за ворагам, пакуль сам адпачываў. Праз некаторы час немцы пачалі моцны мінамётны абстрэл і новую атаку.
Матузка па загаду Галкіна перамясціўся з кулямётам на фланг і адкрыў агонь па немцах. Атака была адбіта, і Матузка, радасны ад поспеху, пабег назад да пазіцыі Галкіна.
Нешта цяжкае i душнае навалiлася на хлопца, зацяло дыханне, i ў вачах скрывiлася дарога. Матузка апусцiўся на пыльны ўскраек дарогi i абхапiў рукамi кулямёт
Падрабязны пераказ
Назвы частак – умоўныя.
Першае баявое заданне
Падчас Вялікай Айчыннай вайны паходная застава сутыкнулася з ворагам. Лейтэнант паклікаў байца Матузку і загадаў яму перадаць загад Галкіну не пускаць фашыстаў праз лагчыну ў лес.
Матузка зірнуў убок дарогi з вербнымi прысадамi, дзе, высунуўшыся з канавы, нешта махаў яму iх камандзір... Калi загадана — трэба бегчы
Матузка пабег па агародах і садах, спрытна пераадольваючы платы і загароды. Гэта было яго першае самастойнае баявое заданне.
Першае самастойнае баявое заданне было прычынай яго незвычайнай энергii i спрыту. Хоць Матузка i не першы дзень на вайне, але неяк здаралася, што яму не давялося трапiць у бой
Абарона правага флангу
Матузка знайшоў Галкіна каля старой лазні, дзе той маскіраваў свой акоп з кулямётам. Галкін быў сур'ёзны і маўклівы, але ўважліва сачыў за мясцовасцю.
Праз некаторы час немцы паспрабавалі прарвацца праз лагчыну ў лес. Галкін адкрыў агонь з кулямёта, а Матузка падтрымаў яго з вінтоўкі. Першая атака была адбіта.
Узрушанасць была моцная, яна хваляй уварвалася ў душу маладога салдата, але хутка i прайшла. Барацьба, у якую ўжо ўступiў юнак, патрабавала яго непасрэднага ўдзелу
Перамога і страта
Пасля працяглай цішыні немцы пачалі моцны мінамётны абстрэл пазіцый. Галкін загадаў Матузку ўзяць кулямёт і зайсці з флангу, каб адкрыць агонь па ворагу збоку.
Галкiн чакаў, калi скончыцца агнявы шквал, ды чакаць давялося доўга. Калi ж выбухi крыху аддалiлiся, ён, адчуўшы нядобрае, хуценька падняўся ў акопе i ўскрыкнуў
План спрацаваў - немцы адступілі. Матузка, радасны ад перамогі, пабег назад да лазні, каб падзяліцца поспехам з Галкіным. Але там ён даведаўся, што Галкін загінуў.
Многа ператрывала яго душа за гэты дзень, але здабытая перамога хвалюючай радасцю засланiла цяпер усё самотнае. Як крыўдныя слёзы маленства, адразу забылiся нядаўнiя страхi
Пачатак быў зроблены — цяжкi, але удалы пачатак. Хлопец паваяваў, i хоць не зусiм ладна, але, бадай, i не дрэнна. Ён сам адчуваў гэта, быў рады