Сняжок і Волечка (Брыль)
Кароткі змест
Беларуская вёска, прыкладна 1950-я гады. Маленькі хлопчык-сірата разам з маці жыў на гаспадарцы, стараючыся быць ёй сапраўднай падмогай. Ён вучыўся працаваць, вельмі любіў маму і сваіх галубоў, асабліва белага голуба Сняжка.
Спачатку галуба падарылі хлопчыку, і ён сам яго гадаваў, дапамагаючы птушкам уладкаваць гняздо. Сняжок быў смелы, горды, сварлівы, любіў купацца і добра лётаў. У хуткім часе разам з галубкай Волечкай ён завёў нашчадкаў. Хлопчык моцна радаваўся гэтаму.
Але аднойчы хлопчык забыўся закрыць акенца ў хляве, і туды ўлез суседскі кот Жандар, які напаў на галубоў.
Сняжок загінуў з боем. Дзівак! Ён думаў, як і ад маёй рукі, адбіцца ад ката маленькай дзюбай і крыллямі... Уранні я заўважыў ля хлява на снезе белы пух і пер'е, якога яшчэ больш было на гнаі, куды яно ападала з кошыка.
Адно галубяня выжыла. Хлопчык сам выкарміў яго, а потым знайшоў яму пару — таксама белую галубку Волечку. Галубы зноў пачалі віць гняздо. Хлопчык падрос, навучыўся клапаціцца пра гаспадарку яшчэ лепш і абараніў сваіх птушак ад ката.
Падрабязны пераказ
Падзел пераказу на раздзелы – умоўны.
Дзяцінства і ўспаміны пра голуба Сняжка
Хлопчык выразна ўспамінаў, як мама несла вядро з вадой па двары, а з даху зляцеў яго белы голуб Сняжок і сеў на край вядра. Голуб піў ваду, а мама смяялася і паставіла вядро на зямлю.
Мы жывём першае лета без таты, і маме цяжка, а я — сірата. Ды я — мужчына, і хачу быць яшчэ большы і ўсё рабіць, каб маме было лягчэй. Я добра пасу, скрабу ўвечары бульбу, хаджу па дровы...
Хлопчык стараўся дапамагаць маме, хоць часам і шкодзіў: то засядзеўся з вудай над рэчкай, то разам з сябрам Міхасём зламаў вазон, калі яны вілі пугі. Але мама верыла, што ён хоча быць добрым.
Сняжок доўга піў ваду, потым нечакана скочыў у вядро і пакупаўся. Мама хацела прагнаць голуба, але хлопчык заступіўся за яго. Вада засталася чыстай, і карова Падласка спакойна пачала піць з гэтага вядра.
Пасля купання Сняжок паляцеў на дах і пачаў сварыцца на сваю галубку Волечку і галубянят. Ён называў іх гультаямі, а Волечка абараняла дзяцей, кажучы, што яны яшчэ малыя. Потым Сняжок узляцеў высока ў неба і пачаў куляцца, спрытна пераварочваючыся цераз спіну. Волечка таксама куляцца, а малыя галубяняты яшчэ не ўмелі гэтага рабіць.
Гібель Сняжка і новае пакаленне
Ён быў смелы і горды, мой голуб Сняжок. Зімой, калі я, гразнучы ў тугіх сумётах, ішоў з суседняй вёскі і нёс яго за пазухай са звязанымі крыллямі і нагамі, я ніколі не думаў, што ён — ды такі забіяка.
Хлопчык успамінаў, як дзядзька Сцяпан, мамін брат, даў яму Сняжка, а Міхась - Волечку. Галубы хутка асвоіліся ў хаце, зрабілі гняздо ў запечку і вывелі галубянят.
Але на другую зіму здарылася бяда. Нягледзячы на холад, галубы вывелі галубянят у старым кошыку ў хляве, дзе стаяла Падласка з цялём. Аднойчы хлопчык пакінуў адкрытым акенца ў хляве, і туды заляцеў кот Жандар.
Сняжок загінуў, абараняючы сваё гняздо. Раніцай хлопчык знайшоў на снезе белае пер'е, а ў кошыку - толькі галубянят. Адно з іх выжыла, хлопчык накарміў яго з рота і пасадзіў у запечак. Волечка, спалохаўшыся, паляцела кудысьці і не вярнулася.
Прайшоў час, і зноў настала вясна. Двор быў пацярушаны пялёсткамі белага цвету з вішань. Падласка ляжала каля плота і спакойна жавала жвайку. Хлопчык з Міхасём удала папасвілі кароў на панскім лузе і былі задаволены сабой.
І вось я, мужчына, нясу ад студні поўнае драўлянае вядро вады, а са страхі злятае мой Сняжок і садзіцца... ужо не на край вядра, а проста мне на плячо. Бо гэта ўжо не той Сняжок, а сын яго, якога я выкарміў сам.
Хлопчык паставіў вядро на зямлю і падставіў голубу далонь. Сняжок прайшоў па яго руцэ і пачаў вурчаць, скардзячыся на сваю новую сяброўку Волечку, якую хлопчык прынёс ад Міхася. Як і яго бацька, малады Сняжок быў сварлівы і незадаволены сваёй палахлівай галубкай.
Хлопчык падкінуў Сняжка ўверх, і той паляцеў разам з Волечкай. Яны кружылі пад чыстым блакітным небам, куляліся і радаваліся жыццю. Хлопчык быў упэўнены, што цяпер ім будзе добра і бяспечна, бо яны з Міхасём зрабілі такія галубнікі, што ніякі кот не дастане.
Няхай куляюцца! Ім будзе весела ў мяне, спакойна, добра. Жандар больш не разбурыць іх гнязда: мы з Міхасём адвучылі нягодніка. Мы парабілі цяпер такія галубнікі, што ніхто не далезе, ніхто не дастане!